TBMM Bakan Numan Kurtulmu, NATO Parlamento Bakanlar Zirvesi erevesinde bulunduu Belika’nn bakenti Brksel’deki temaslarnn sonunda TOBB Brksel Temsilciliinde Trk gazetecilerle bir araya gelerek gndemi deerlendirdi, sorular cevaplad. NATO Parlamento Bakanlar Zirvesi’nin verimli getiini ifade eden Kurtulmu, TBMM olarak Trkiye’nin tezlerini ve duruunu aktarmak iin tm uluslararas platformlarda varlk gsterdiklerini vurgulad. Kurtulmu, parlamenter demokrasinin dnya genelinde d politikada nemli aralardan biri haline geldiine iaret etti.
“BAINDAN TBAREN TEREDDTSZ, AMASIZ, FAKATSIZ UKRAYNA’NIN TOPRAK BTNLN SAVUNDUK”
NATO Parlamento Bakanlar Zirvesi’nin ana gndemin NATO’nun Avrupa’daki gvenlik gcnn artrlmas ve Ukrayna’nn desteklenmesiyle ilgili grler olduunu aktaran Kurtulmu, “Trkiye olarak biz de burada farkllmz ortaya koyduk. Biz bandan itibaren tereddtsz, amasz, fakatsz Ukrayna’nn toprak btnln ve egemenliini savunan lkelerden biriyiz. nsan haklarna saygl bir ekilde bu sorunun zlmesi iin gayret sarf ediyoruz” dedi. Kurtulmu, Ukrayna-Rusya savann sadece iki lke arasnda kalmayp Rusya ile Bat dnyas arasnda topyekun bir savaa dnme riskinin olduunun altn izerek, “Buradan da blgesel bir sava olmann tesinde ok daha byk atma alanlar karabilir. Bunun iin Trkiye bir taraftan Ukrayna’nn toprak btnln savunurken ve bir taraftan egemenlik haklarna sonuna saygl olmay dile getirirken, ayn zamanda ikisi de komumuz olan lkeler arasnda mutlaka mzakere kanallarn ak tuttuk” diye konutu.
“UKRAYNA’DA GSTERDNZ TAVRI GAZZE’DEK SOYKIRIMIN UYGULANMASINA KARI DA GSTERMENZ GEREKR”
Trkiye’nin midi ve temennisinin iki taraf iin de adil, kalc ve onurlu bir barn salanmas olduunun altn izen Kurtulmu, Ukrayna ve Filistin’deki durumun benzerliine de dikkati ekti. Kurtulmu, srail’in Gazze’deki soykrmna deinerek, “srail’in uluslararas hukuku hibir ekilde tanmayan, insanlk snrlarn zorlayan, her trl insani suu ileyen iki yllk bir igalinden sz ediyoruz. Mesele sadece Gazze halkna kar ilenen bir soykrm deil, onun ok tesinde Filistin topraklarnn tamamnda igal, ilhak, bask ve katliam politikasna dayanan yeni bir boyuta ulamtr. Dolaysyla NATO yesi lkelere de u uyarda bulunduk. Ukrayna meselesinde gsterdiiniz tavr bir ekilde Filistin’in bask altna alnmas ve Gazze’de bir byk katliamn, soykrmn uygulanmasna kar da gstermeniz gerekir grmz mttefiklerle paylatk” dedi.
Kurtulmu, ayrca srail’in ran’a kar hukuk tanmaz saldrlarnn da kabul edilemez olduunu ve sonlandrlmas gerektiini de ifade ettiklerini aktard. Bata Bat olmak zere tm dnyann Filistin meselesinde bir teste tabi tutulduunu vurgulayan Kurtulmu, hkmetlerin ifte standartlar geride brakmas gerektiini vurgulad.
“BATI LKELERNDE OK BYK BR TOPLUMSAL REAKSYON BALAMITIR”
TBMM Bakan Kurtulmu, deerlendirmesinin ardndan gazetecilerin sorularn cevaplad. Avrupa’nn sokaklarnda Gazze halkna destek iin gsterilen dzenlendiinin hatrlatlmasnn ardndan deerlendirmesi sorularn Kurtulmu, bugn Avrupa bata olmak zere Bat dnyasnda srail’in srdrd insanlk d saldrlara, barbarla, gaddarla kar fevkalade duyarl bir kamuoyu tepkisi ortaya ktn belirtti. Bu durumu da “insanlk cephesi” olarak tanmladn dile getiren Kurtulmu, “Hkmetler ne yaparsa yapsn, hkmetler ne kadar srail yanls politikalar izlerse izlesin, hkmetler ne kadar srail’i ve dostlarn kzdrmamak iin sessiz kalrlarsa kalsnlar Bat lkelerinde ok byk bir toplumsal reaksiyon balamtr. Bu; dini, dili, rk, rengi, siyaseti ok farkl olan insanlar bir araya getiren, tabiri caizse insanln turnusol kad haline dnm olan yeni bir akmdr. Bu akm, insanln ortak deerleri etrafnda toplanabilme, birleebilme becerisini arttracaktr. Allah’n izniyle, Filistin halkna verilen bu destek inallah adil, hakkaniyetli bir dnyann kurulmas iin de ok byk bir rol oynayacaktr” ifadelerini kulland.
AVRUPA’DA VE ABD’DE GAZZE N KURULAN NSANLIK CEPHESNE ARET EDEN KURTULMU, UNLARI KAYDETT:
“Dnyada, hkmetlerin bu ifte standartl davranlaryla halklarn onurlu davranlar arasndaki mesafe almaya balad. Bunun, insanlk cephesi iin fevkalade nemli bir gelime olduunu dnyorum. Allah’n izniyle, srail’in ve srail’in saldrgan tavrna destek verenlerin g paranoyalar ne kadar kuvvetli olursa olsun insanlk cephesinin hak talepleri ok daha gl olacaktr. Ben bu anlamda srail asndan da yeni bir dnemin baladn, Filistin davas asndan da yeni bir dnemin baladn gryorum.”
“HKMETLER NE ZAMAN NSAFA GELECEK?”
Avrupa’daki gsterileri de olumlu bulduunu syleyen Kurtulmu, “Hkmetler ne zaman insafa gelecek? 60 bin insan lm hala Gazze’deki enkazlarn altnda cesetlerin olduu tahmin ediliyor ve maalesef koca laflarla bir sr kurumlar Gazze’de ldrlenlerin istatistiki verileri bile doru drst tutulabilmi deil. Yazklar olsun. Bunu savunan her bir hkmet, bunu savunan ve bunun arkasnda duran her bir siyaset, tarihin plne gidecektir. Hi phesiz. Onun iin halklarn bu tavrn doru buluyoruz. nallah buradan da sonu kar” ifadelerini kulland.
“TRKYE SAVUNMA SANAYNDEK BAARILARINI SRDRMEK MECBURYETNDEDR”
NATO’nun gayri safi yurtii haslann yzde 5’ini savunma iin harcama nerisinin sorulmas zerine Kurtulmu, Trkiye iin son yllardaki en nemli gelime alanlarndan birisinin savunma sanayi olduunu belirterek, “yle bir corafyada yayoruz ki biz elin oluna mahkum olmadan kendi savunmamz kendimiz salamak zorundayz. NATO yeliinin bize vermi olduu birtakm gereklilikler ayr bir ey. Ama Trkiye, bu blgede, bu corafyada ayakta durmak istiyorsa gl olmak mecburiyetindedir. Bu gcn bir ksm da hi phesiz ki savunma sanayinde ortaya konulacak gtr. Her alanda dnyann birok lkesine ihracat yapabilecek noktaya geldiimizi gryoruz. Yzde 3-5 bunlar konuulur. Bunlar iin diplomatik ksm ama asl olan Trkiye’nin kendi ayaklar stnde durabilecek bir gce ulamaya baladdr. Trkiye, savunma sanayindeki baarlarn srdrmek, ileriye gtrmek ve glendirmek mecburiyetindedir” eklinde konutu.
Trkiye olarak u anda yzde 2’nin stne kldn belirten Kurtulmu, “Biz kendi programmz ierisinde bunu srdryoruz. Zaten birok lke eitli gerekelerle bu yzde 5, yzde 3.5 meselesine kar kyorlar, kar kacaklar. Dolaysyla mhim olann, alnan bir kararn uygulanabilir olmasdr” dedi.
“TRKYE, TRK CORAFYASINDAK BTN DEVLETLERLE Y LK ERSNDEDR”
Baz Trk devletlerinin Gney Kbrs’a atfta bulunan Birlemi Milletler kararlarnn kabul edildii Semerkand deklarasyonunun hatrlatlmasnn ardndan Trkiye’nin Trk devletlerine kar tavrnda bir deiiklik olup olmadna ynelik soruya cevap veren Kurtulmu, baz evrelerin Trkiye ile Trk devletlerinin arasn amak iin baz konulardan istifade etmeye altklarn, sz konusu krizin de geride kaldn syledi. Bu sre ierisinde zbekistan, Kazakistan, Trkmenistan, Krgzistan ve Azerbaycan’daki mevkidalaryla bu konular konutuklarn ifade eden Kurtulmu, “Trkiye, Trk corafyasndaki btn devletlerle hem hkmet olarak ok iyi iliki ierisindedir hem devlet olarak iyi iliki ierisindedir. Ama hepsinden nemlisi halklar zaten kardetir, bir btnn paralardr” diye konutu. Orta Asya’dan Avrupa’nn ilerine kadar uzanan corafyada 300 milyonluk bir Trk nfusunun bulunduuna iaret eden Kurtulmu, bunun byk bir deer olduunu vurgulad.
Kurtulmu, Trk devletleriyle Trkiye arasnda bir mttefiklik ilikisi deil, kardelik hukukun bulunduunu da belirterek, yle konutu:
“Semerkant’ta yaplan mutabakatn drdnc maddesinde Gney Kbrs Rum Kesimi’ne atfta bulunan Birlemi Milletler kararlar zerinde bir mutabakata varld zerinden bir aleyhte propaganda balad. Ama ikili ve ok tarafl grmelerle bunlar ayoruz. ki hafta nce Astana’da TRKPA Genel Kurulu’nu yaptk. Bu toplantya Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi Bakan Ziya ztrkler katld ve gzlemci ye sfatyla konuma yapt. Ayrca Kazakistan Devlet Bakan Tokayev’in bizleri kabulnde de Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti’nin Meclis Bakan da bulundu. Yani gzlemci ye olarak orada resmen devlet bakan tarafndan kabul edildi. unu sylemek istiyorum. Zaman zaman baz yanl anlalmalar, yanl uygulamalar olur. Hi kimse aramza fitne sokmaya kalkmasn. Trk devletleri birbirinden ayrlmaz bir btndr.”
“PARLAMENTO YAZ TATLNE GRMEDEN GRUBU KURARAK ALIMALARIMIZA BALARIZ”
Terrsz Trkiye sreci kapsamnda Meclis’te kurulmas planlanan komisyon ve bu srecin blgeye etkilerinin neler olacana ilikin bir soru zerine Kurtulmu, Terrsz Trkiye’nin sadece bir temenniden ibaret olmadn syledi. Trkiye’nin ayaklarna 50 yldr prangann vurulduunu dile getiren Kurtulmu, artk Trkiye’nin terr meselesini tamamyla geride brakmas gerektiini vurgulad. Kurtulmu, “Millet olarak var olan, aramzdaki kadim dostluun, kardeliin ortaya karlarak, Trk’, Krt’, Snni’yi, Alevi’yi birbirinden ayrmak isteyen ne varsa onlarn hepsini ortadan kaldrmamz lazm. Zaman, gerekten birlik beraberlik zamandr” dedi. Trkiye’nin iinde bulunduu corafyadaki halklarn son 25-30 yldr etnik ve mezhebi farkllklar zerinden birbirine dman edildiini anlatan Kurtulmu, bunlarn hepsini bir kenara brakarak aradaki dostluk ve kardeliin tamamyla gnll bir birliktelik haline geldii Trkiye’nin ina edilmesi gerektiinin altn izdi. Tarihi bir frsatn yakalandn ve bunun deerlendirilmesi gerektiini syleyen Kurtulmu, “Trkiye’nin ok byk bir ksmnda toplumsal bir destein olduunu gryorum. Bundan sonraki srete parlamentonun da devreye girmesi mecburidir. Parlamentonun zerine den sorumluluklar var. Bunun iin de en ksa zamanda mit ederim ki parlamento yaz tatiline girmeden evvel grubu kurarak almalarmza balarz” ifadelerini kulland.
“MECLS’TE O GRNT ZERNE GEREKL MDAHALEY YAPMI VE GEREKL CEZAYI VERMTR”
“TBMM Genel Kurulunda zaman zaman tansiyonun ykseldiini gryoruz. Genel Kurul’daki Bakanlk Divan’nda bir tartma yaand. Buna dair bir grmeniz oldu mu, nasl deerlendirirsiniz?” sorusu zerine de Kurtulmu, “Henz arkadalarla yz yze grm deilim. Ama Meclisi yneten, Meclis Bakanvekilimiz ile grtm, ondan gerekli bilgileri aldm. Grup bakanvekili arkadalarmzn bazlaryla grtm. Zaten Meclis’te o grnt zerine gerekli mdahaleyi yapm ve gerekli cezay vermitir” eklinde konutu.
Her insann sabrnn tatn anlarn olabileceini ama marifetin, kzgnl engelleyebilmek olduunu belirten Kurtulmu, yle devam etti:
“Parlamento ok farkl fikirlerin kran krana mcadele ettii bir alandr. Yani A ve Z kadar birbirinden uzak olan iki siyasi gr bile oturup konuabilmeyi baarabilmelidir. ‘slubu beyan ayniyle insandr’ diye eskilerin bir laf vardr. Siyasetin bir taraf mzakeredir, bir taraf mcadeledir. Yani en sert mcadeleyi yapar, ertesi gn de o mcadeleyi yaptmz insanlarla konularnz mzakere edersiniz. Bunu kardnz zaman siyaset bir arenaya dner. Olmaz. Yani bir siyaset meclisini birtakm zel meclislerdeki kavgac, grltc sluplarla srdremeyiz. Bu Trkiye’ye yakmaz, Trkiye demokrasisine yakmaz. Arkadalarmzn hepsi fikirlerini sylemekte sonuna kadar zgr olduu ama hi kimsenin bir dierine kar hakszlk, hakaret hele hele fiili, fiziki bir mdahale yapacak noktaya gelmemesi gerektiinin art olduunu dnyorum. Bu, Meclisin de muhabbetine aykr bir eydir. Ayrca vatandalarmz da bunlar gryor ve not veriyor.”
“NATO’NUN DA KENDSN BU YEN DNEME ADAPTE ETMES LAZIM”
Trkiye’nin iinde bulunduu blgedeki sava karsnda NATO’nun tavrnn ne olabileceine ilikin deerlendirmesinin sorulmasna karn Kurtulmu, NATO’nun zellikle son zamanlarda kar karya kald tehditler karsnda ortak bir tepki vermeyi baaramadn, bunun aka grldn syledi. NATO’nun dnyann en kuvvetli ortak savunma mekanizmas olduunu, ama NATO’nun hem harcamalar zerinden kendini koruyabilecek; alet, ekipman ve savunma stratejisini gelitirmek konusunda eksiklikleri bulunduunu syleyen Kurtulmu, “En nemli eksiklii, NATO’nun kurulmasn salayan kresel artlar, bugnn artlaryla birebir ayn deildir. Dolaysyla bu artlar erevesinde NATO’nun da kendisini bu yeni dneme adapte etmesi lazm” dedi. Kurtulmu, NATO’nun, barn nasl tesis edilebileceine ilikin konular zerine de younlamas gerektiinin altn izdi.
TRK TOPLUMUNUN TBMM’DE TEMSL
Avrupa’daki Trk toplumunun TBMM’deki temsiline ilikin bir soruya cevap veren Kurtulmu, Avrupa’da byyen siyasetilerin Meclis’te bulunduunu, bunun saylarnn artrlabileceini syledi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakan Mahinur zdemir Gkta’n da Belika’da doup bydn hatrlatan Kurtulmu, Brksel’de Trk vatandalarnn yaad blgeye gerekletirdii ziyaretlerde Bakan Gkta’n akrabalaryla da bir araya geldiini, Gkta’n selamn ilettiini anlatt. Avrupa’da yaayan bir vatandan Trkiye’deki seimler iin oy kullanmasnn Trkiye ile olan ban somut hale dntrlmesi olduunu da syleyen Kurtulmu, “Bu uygulama ok dorudur. Bu konuda aksi bir gr de duymadm” dedi.