TBMM Bakan Numan Kurtulmu, “Orta Asya’dan Macaristan’a kadar uzanan corafyada, nfusu itibaryla 300 milyona yaklaan, yer alt, yer st kaynaklar itibaryla son derece zengin ve zellikle insan gc potansiyeli itibaryla fevkalade gen ve zengin olan Trk dnyas, bu ok kutuplu, ok merkezli dnyada parlayan bir yldz olma potansiyeline sahiptir.” dedi.
Kurtulmu, Trkiye’ye resmi ziyaret gerekletiren Trkmenistan Meclis Bakan Dnyagzel Gulmanova ile TBMM’de bir araya geldi. Kurtulmu ve Gulmanova, ba baa ve heyetler aras grmenin ardndan ortak basn toplants dzenledi.
Dost ve karde Trkmenistan’n Meclis Bakan Gulmanova ve heyetini TBMM’de arlamaktan duyduu memnuniyeti dile getiren Kurtulmu, ikili ve heyetler aras grmelerin son derece verimli ve yapc bir ekilde sonulandn belirtti.
Kurtulmu, Gulmanova ve heyetinin Trkiye ve TBMM’yi ziyaretinin iki lke arasnda var olan fevkalade ilikilerin daha da ileriye gitmesi iin nemli bir katk salayacan ifade etti.
Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan ile Trkmenistan Milli Lideri ve Halk Maslahat Bakan Gurbangulu Berdimuhamedov ve Trkmenistan Devlet Bakan Serdar Berdimuhamedov’un yakn dostluklar ve iki lke arasndaki ibirliini artrma kararllnn her alanda srdn dile getiren Kurtulmu, lke liderlerinin bu kararllnn hkmetler aras ilikilere de yansdn syledi.
Gulmanova’nn ziyaretinin, parlamenter diplomasinin btn imkanlar kullanlarak, iki lke arasnda var olan ilikilerin daha da glendirilmesini salayacana iaret eden Kurtulmu, “Bugn, burada hkmetler aras ekonomik konsey ve eitim konseyi iki lke arasnda gerekleiyor. Bu toplantlarn da yaplyor olmas, Trkmenistan Meclis Bakan Gulmanova ve heyetinin Trkiye’de e zamanl olarak bulunmas, esasnda Trkiye-Trkmenistan ilikilerine verilen nemi gstermesi bakmndan son derece deerlidir.” dedi.
Kurtulmu, geen yl byk Trkmen airi ve dnr Mahtumkulu Firaki’nin 300. doum gn dolaysyla, Cumhurbakan Erdoan’ temsilen Trkmenistan’da dzenlenen trene katldn anmsatarak, bu kapsamda Gulmanova’nn davetlisi olarak ikili ziyaret gerekletirdiklerini kaydetti.
– ” BRLKLERNN, GL BR GELECE KURACAINDAN EMNM”
Trkiye ve Trkmenistan’n tek millet-iki devlet anlayyla hareket ettiini belirten Kurtulmu, yle konutu:
“Tarihimiz, kltrmz, dilimiz, sanatmz, eserlerimiz, edebiyatmz ayndr ve bu mterekliin, Allah’n izniyle, sonraki nesillere aktarlmasn salamak da bizlerin sorumluluudur, vazifesidir. Bu erevede, Trkmenistan’n bamszln kazand andan itibaren, ilk tanyan lke Trkiye’dir ve Trkmenistan’da bykeliliini aan ilk lke de Trkiye’dir. Bu, bizim tarihi dostluk vazifemizdi. O gnden bu yana aratarak devam eden bir ilikimiz olduunu ifade etmek isterim. unu da gerekten hayranlkla gryoruz, Trkmenistan, bamszlndan bu yana gelimesini artrarak srdren bir lkedir. stikrar ierisinde, uzun yllar ok daha gl bir Trkmenistan’ grmek istediimizi ifade etmek isterim. Trkiye, imdiye kadar Trkmenistan ile her alanda ilikilerini gelitirdi. Bata ekonomik ilikilerimiz, kltrel i birliklerimiz olmak zere bundan sonraki srete de fevkalade ciddi alanlarn nmzde durduunu ifade etmek isterim. Enerjide, ulamda ve savunma sanayi bata olmak zere zellikle askeri alanda yaplacak i birliklerinin iki lke arasnda gl bir gelecei kuracandan eminim.”
Kurtulmu, Trk firmalarnn, Trkmenistan’da imdiye kadar yaklak 50 milyar dolarlk gerekletirdii ve devam eden projelerinin bulunduunu, zellikle yeni projelerde Trk irketlerinin tercih edildiini syledi.
Bunlara ramen ikili ticari ilikilerin beklenen seviyede olmadn, karlkl olarak, her iki lkenin de menfaatine olacak ekilde ikili ticaret hacminin artrlmas gerektiini vurgulayan Kurtulmu, “zellikle enerjide orta koridorun kullanlmas vastasyla dnyann en nemli doal gaz kaynaklarna sahip olan Trkmenistan’n doal gaznn dnya piyasalarna karlmas da ilikilerin gelitirilmesi bakmndan hayati nemde olacaktr.” diye konutu.
– “BUNDAN SONRA OK KUTUPLU BR DNYANIN KURULACAI AKAR”
Kurtulmu, dnyann yeni bir dneme girdiini, artk ne ift kutuplu ne de tek kutuplu bir dnyann sz konusu olduunu belirterek, unlar kaydetti:
“ok kutuplu bir dnyann ina edilecei dneme adm attk. Bu dnem artk kendi kurallar ierisinde ekillenecektir. Bu ok kutupluluk, sadece kutuplatrma anlamnda deil, ayn zamanda ok merkezlilik anlamndadr. Artk bundan sonra ne bir tek lkenin ne bir blgenin tek bana dedii dnyada gereklemeyecektir. Hibir lkenin ya da hibir blgenin tek bana hakimiyetinde bir dnya sistemi olmayacaktr. Bundan sonra ok kutuplu, ok merkezli, hatta ok kltrl bir dnyann kurulaca aikardr. Bu erevede mitle ve cokuyla ifade etmek isterim ki Orta Asya’dan Macaristan’a kadar uzanan corafyada, nfusu itibaryla 300 milyona yaklaan, yer alt, yer st kaynaklar itibaryla son derece zengin ve zellikle insan gc potansiyeli itibaryla fevkalade gen ve zengin olan Trk dnyas, bu ok kutuplu, ok merkezli dnyada parlayan bir yldz olma potansiyeline sahiptir.”
Kurtulmu, Trk dnyasyla ilikileri, yeni dnyann olumasnda nemli bir merkez haline gelmesi muhtemel ve mukadder olan Trk dnyasnn glenmesi bakmndan da nemli bulduklarn dile getiren Kurtulmu, bu erevede gelecek dnemde kltrel, tarihi ve lisan olarak benzerlikleri daha fazla arttrarak yola devam edeceklerini syledi.
– “TRKMENSTAN OLMADAN EKSK KALIR”
zellikle ortak bir alfabe kurulmas konusunda atlan admn tarihi ve nemli bir adm olduunun altn izen Kurtulmu, “Ancak bu yeterli deildir. Bundan sonra mesela ortak tarih, ortak edebiyat almalar gibi balam olan almalarn da sonularn vermesini ve halklar birbirine yaknlatracak kltrel g olarak ortaya konulmasn temenni ediyorum. Bu erevede Trkiye olarak zerimize den sorumluluklar yerine getirmeye gayret ediyoruz.” dedi.
Kurtulmu, gelecek dnemde, dnyann gelien bu dengeleri ierisinde, Trk dnyasnn nemli ve etkili bir blge olmay baaracan mit ettiini syledi.
Trkmenistan’, en ksa sre ierisinde hem Trk Devletleri Tekilat’nda hem de bunun parlamenter yansmas olan TRKPA’da grmek istediklerini dile getiren Kurtulmu, “Trkmenistan olmadan hem Trk Devletleri Tekilat hem TRKPA eksik kalr, aksak kalr. Bunun iin bu ziyaret vesilesiyle millet olarak bu temennimizi deerli kardeimiz Gulmanova’ya heyetine, burada TBMM’nin millet adna bir temennisi olarak tekrarlyoruz.” ifadelerini kulland.
Kurtulmu ve Gulmanova’nn bakanlnda gerekleen heyetler aras grmede, Trkiye-Trkmenistan Parlamentolar Aras Dostluk Grubu Bakan ve AK Parti Amasya Milletvekili Haluk pek, Dostluk Grubu yeleri MHP Nevehir Milletvekili Filiz Kl, AK Parti Zonguldak Milletvekili Saffet Bozkurt, AK Parti Amasya Milletvekili Hasan ilez, AK Parti Mersin Milletvekili Ali Kratl, CHP stanbul Milletvekili Gkan Zeybek, Y Parti Mula Milletvekili Metin Ergun, TBMM D likiler ve Protokol Bakan Ali Murat Nas, Trkmenistan’n Ankara Bykelisi Mekan Ishanguluyev, Trkmenistan’n Halk Maslahat daresinin Ynetim Bakan Recep Bazarov, Trkmenistan Demokratik Partisi Bakan Ata Serdarov, Trkmenistan Meclisi Uluslararas ve Parlamentolar Aras birlii Komitesi Bakan Maksat Kuliyev, Trkmenistan Meclisi Yerel Ynetim Kurumlar ile alma Komisyonu Bakan Maksat Berdigurbanov, Trkmenistan Meclisi Bilim, Eitim, Kltr ve Genler Politikas Komite Bakan Bayram Gzel Myradova yer ald.
– TRKMENSTAN MECLS BAKANI GULMANOVA
Trkmenistan Meclis Bakan Dnyagzel Gulmanova da lkesi ile Trkiye arasndaki ilikilerin tm alanlarda gelimeye devam ettiini belirtti.
ki lke halknn tarihi balarna dikkati eken Gulmanova, ikili ilikilerin siyasi, diplomatik, ekonomik ve eitim dahil tm alanlarda srdn syledi.
kili ve heyetler aras grmede parlamentolar aras ilikileri gelitirmek zere faydal grmeler yaptklarn aktaran Gulmanova, gen ve kadn milletvekilleri arasndaki ibirliini gelitirmeyi istediklerini, parlamentolar aras grmelerin dzenli yaplmas konusunda mutabk kaldklarn ifade etti.
Trkmenistan ve Trkiye arasndaki ilikilerin hukuk alannda da gelitirilmesi konusunda hemfikir olduklarn kaydeden Gulmanova, “Trkmenistan ile Trkiye’nin bak asnn benzer olduunu, bazen de rttn belirtmek istiyorum.” dedi.
Gulmanova, Trkmenistan’n daimi tarafszlnn 30. yl dnm vesilesiyle etkinlikler dzenleyeceklerini, etkinliklere Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan’ da davet edeceklerini belirtti.